Ano ang katayuan ng kababaihan sa katipunan?

Si Andres Bonifacio ay naniniwalang malaki ang kayang iambag ng kababaihan sa Katipunan, kaya sa kagustuhan niyang paramihin kasapi nito ay ang pagbubukas ng samahan sa kababaihan. Noong 1893, itinatag ang sangay ng Katipunan para sa kababaihan. Kabilang sa mga unang kasapi ng pangkat ay sina Gregoria de Jesus, Josefa Rizal (pangulo), Marina Dizon, at Angelica Lopez. 
   Ang pinapayagan lamang sa samahan noong una ay ang mga babaeng asawa, kapatid at anak ng mga ktipunero para masigurado na mapagkakatiwalaan ang buong kasapi. Sa paraang ito, maiiwasang mag-alala at maghinala ang mga babaeng magulan, kasintahan, kapatid at anak ng mga katipunero kapag ginagabi sila ng uwi. 
   Sa pagtatago ng mga mahahalagang dokumento ng samahan, tagapaghatid ng balita sa mga katipunero, at magkubli ng pagpupulong sa pamamagitan ng pagkukunwarng may malaking piging sa pook na pagdarausan ay ipinagkatiwala sa mga kababaihan. 
   Malaki ang kontribusyon ng kababaihan hindi lang sa Katipunan kundi maging sa himagsikan. Ang mga kababaihan ang tumulong sa paglaganapng armas mula sa iba’t ibang estasyon ng mga guardia sibil at sumabak sa labanan. Sina Gregoria Montoya, Gregoria de Jesus, at Trinidad Tecson ay ilan lamang sa kanila. Magigiting na babaeng katipunero sina Agueda Kahabagan mula sa Sta. Cruz, Laguna na isang heneral, at unang illongang lumaban sa mga Espanyol na si Teresa Magbanua.
   May mga babaeng kumupkop at nag alaga sa mga katipunero, sina Melchora “Tandang Sora” Aquino,at Trinidad Tecson.Sina Marina Dizon, Nazaria Lagos at Macaria Geronimo naman ang taga-kolekta ng pondo at tagapangalaga ng mga sugatan at maysakit.
   May mga kababaihan ding mananahi ng bandila gaya nila Benita Rodriguez at Gregoria de Jesus na nagtahi ng opisyal na watawat ng katipunan.