Bakit tumataas presyo ng mga bilihin? Mahal sibuyas, Ano ang Inflation

Inflation: Ito ay tumutukoy sa pangkalahatang pagtaas ng mga presyo sa paglipas ng panahon. Ang inflation ay maaaring sanhi ng iba't ibang mga kadahilanan, kabilang ang pagtaas sa halaga ng mga hilaw na materyales, pagtaas sa halaga ng paggawa, o pagtaas sa halaga ng pagutang ng pera.
Maraming maaaring dahilan kung bakit tumaas ang mga presyo. Kasama sa ilang posibleng sanhi sa pagtaas ng presyo ay ang:
• Supply at demand: Kung mataas ang demand para sa isang partikular na produkto o serbisyo, ngunit limitado ang supply, maaaring tumaas ang presyo upang maipakita ang kakulangan ng item.
• Pagbabago sa mga patakaran o buwis ng pamahalaan: Ang mga pagbabago sa mga batas sa taxes o iba pang mga patakaran ng pamahalaan ay maaaring makaapekto sa halaga ng mga produkto at serbisyo.
• Pagbabago sa presyo ng produksyon ng mga kalakal: Kung tumaas ang halaga ng paggawa ng isang produkto, maaari ring tumaas ang presyo upang mabawi ang mas mataas na gastos. Halimbawa, kung tumaas presyo ng sibuyas, maaaring tataas din ang presyo ng mga ulam na tinitinda sa restaurant.
• Pagbabago sa halaga ng palitan ng pera: Kung ang halaga ng dolyar ay tumaas laban sa peso, ang presyo ng mga na-import na produkto at serbisyo galing Amerika ay maaaring tumaas rin.

Maaaring may maraming iba pang mga kadahilanan na maka-ambag din sa pagtaas ng presyo. Mahalagang tandaan na maaaring magbago ang mga presyo dahil iba't ibang sanhi, at hindi laging posible na hulaan nang eksakto kung bakit nagbago ang mga presyo.


Mga maaaring gawin kapag mahal mga bilihin
Kapag may mga produktong sobra ang pagtaas ng presyo, maaaring hanapan ng alternatibo, para makatipid. Halimbawa, kapag mahal ang sibuyas, maaaring gawing pamalit ang bawang, green onion o tanglad.
May mga panahon na mas maraming tao ang nangangailangan ng sibuyas sa Pilipinas, katulad kapag tuwing may okasyon o holidays. Kaya maaaring maging mas mahal ang presyo nito sa mga panahon na iyon.
 
Bakit masama ang inflation?
Karaniwang tinuturing di nakakabuti ang inflation, dahil nawawalan ng halaga ang pera o purchasing power. Kapag tumataas ang presyo ng mga produkto at serbisyo, mas maraming pera ang kailangan para bilhin ang parehong halaga ng mga produkto o serbisyo. Nakakadismaya ito sa mga tao, dahil bumababa ang antas ng kanilang pamumuhay.
Gayunpaman, maraming naniniwala na ang kaunting inflation ay maaaring kinakailangan para sa isang malusog na ekonomiya. Halimbawa, maaaring ma-engganyo mga tao na gastusin ang pera sa halip na itago ito, na maaaring tumulong para mas umikot ang pera sa ekonomiya.
Pero sa pangkalahatan, mahalaga para sa mga pamahalaan at central banks na subuking panatilihin ang mababang pagtaas ng presyo, sa halip na hayaang tumataas ito.