Isang araw, nagpasyal ang magkaibigang pagong at tsonggo. May nakita silang punong saging.
"Akin ito," sabi ng tsonggo at hinila ang parte ng puno na may dahon.
"Hindi, akin ito," sabi ng pagong at hinila ang may ugat na parte ng puno.
Habang naghihilahan sila, sinabi ng pagong, "Bakit hindi natin hatiin ang puno? Kunin mo ang parteng gusto mo at kukunin ko ang bahaging gusto ko."
"O, sige," sabi ng tsonggo. "Kukunin ko ang parteng may dahon at kunin mo naman ang bahaging may ugat." Dinala ng tsonggo ang parteng may dahon at kinuha naman ng pagong ang may ugat na bahagi.
Pareho nilang itinanim ang kanilang parte at kapwa sila nasisiyahang isipin na magkakaroon sila ng maraming saging na kakainin.
Binisita ng tsonggo ang pagong upang kamustahin ang halaman nito.
"Kamusta ang halaman mo?" tanong ng tsonggo.
"Tumutubo ng mahusay," sagot ng pagong. "Malago na ang dahon ngayon."
"Namatay ang halaman ko," malungkot na sabi ng tsonggo. "Ewan ko kung bakit."
Lumaki nang lumaki ang punong saging ng pagong. Binabantayan din ng tsonggo ang puno ng pagong.
Tinanong ng tsonggo ang pagong. "Hinog na ang saging mo, bakit di mo pa pitasin?"
"Hindi ko maabot," sabi ng pagong.
"Gusto mo bang tulungan kitang pitasin ang mga prutas?" tanong ng tsonggo. "Sa gayon, tayong dalawa ang makakakain ng saging."
Pumayag ang pagong. "Sige, akyatin mo ang puno. Tapos, ihagis mo sa akin ang ibang bunga."
IV.
Nagalit ang pagong at pinaligiran ng tinik ang puno. Tapos nagtago siya sa ilalim ng bao ng niyog.
Nang nakain nang lahat ng tsonggo ang saging, bumaba siya sa puno at natusok siya ng mga tinik na inilagay ng pagong. "Aray!" sigaw ng tsonggo. Napaupo siya sa baong pinagtataguan ng pagong.
"Magbabayad siya," sabi ng pagong sa sarili. Hinila niya ang buntot ng tsonggo sa butas ng bao.
"Aray!" sigaw uli ng tsonggo. Sumilip siya sa ilalim ng bao at nakita niya ang pagong. Hinuli niya ito.
Habang tangan niya nang mahigpit ang pagong, sabi niya, "Itatapon kita sa apoy."
Ayaw ng pagong na itapon siya sa apoy, pero sinabi niya, "A gusto ko iyan. Mamumula ako. Gaganda ako."
"Kung gayon, hindi kita itatapon sa apoy," sabi ng tsonggo. "Pipitpitin kita."
"Magaling," maagap sa sagot ng pagong. "Pagkatapos mo dadami ako." Marami akong magiging kalaro."
"Kung gayon, hindi na kita pipitpitin," inis na sabi ng tsonggo. "Alam ko na, itatapon kita sa ilog."
Nag-iiyak ang pagong. Sabi niya, "Huwag! Huwag mo akong itapon sa ilog. Malulunod ako! Mamamatay ako!"
Sumisid ang pagong sa ilog. Pamaya-maya lumitaw siya sa tubig na nagtatawa. "Ha, ha, ha, ha, ha! Dito ako nakatira. Bahay ko ang ilog!" At lumangoy siyang palayo.
Napaupo ang tsonggo at sabi niya sa sarili, "Napakatanga ko! Pero hindi bale, nakain ko naman ang saging."
It has been said that history repeats itself. So why is it crucial to study history? Because one may learn about past human behavior that is relevant to the intellectual growth and development of himself as an individual. Learning about the events of the past give us an understanding of how the world came to be, not only in your world but around the world including all cultures of people as well as nature. Studying history will teach you how to understand and overcome change. Thus, history should be studied for several reasons. First, history helps us to understand other cultures. With this knowledge of history you can be able to analyse other cultures. Another reason to study history is because it helps us to understand change. Change comes every day and without history, people do not have anything to prepare themselves for. Furthermore, an understanding history is a basic prerequisite as a citizen of a nation. Also, history can explain change on a larger scale. For example, if someone wanted to know why the stock markets crash, they could research and look for patterns for economic downturns. So history does matter. It has been said that he who controls the past controls the future. Our view of history shapes the way we view the present, and therefore it dictates what answers we offer for existing problems. One of the greatest benefits of studying history is that it allows us a chance to learn about who we came from. The people of the past are those who came before us, and it is interesting to see how some of the thoughts, attitudes, and practices of today can differ so drastically from those throughout history.
History is important because it helps us to understand the present. History teaches values. If we will listen to what history has to say, we can come to a sound understanding of the past that will tell us much about the problems we now face. If we refuse to listen to history, we will find ourselves fabricating a past that reinforces our understanding of current problems.
