Ano ang desimal? Paano isinusulat ang desimal sa anyong praksyon? What are decimals? How do we write decimals into fractions?

Deah Elmundo
is a Teacher in the Philippines

Ipinagpapalagay sa artikulong ito na may alam na ang mambabasa ukol sa mga place value, praksyon o hating-bilang at sa pagsusukat.


Ang desimal o decimal ay mga bilang na mas maliit sa isang buo. Ito ay mga numero na nakahiwalay sa buong numero o integer sa pamamagitan ng tuldok o decimal point. Halimbawa ng mga desimal ay ang mga sumusunod:

0.4

15.6

0.98

3.25


Bakit mahalagang pag-aralan natin ang mga desimal? Mahalagang pag-aralan ang mga desimal sapagkat mas magandang gamitin ang mga ito kung kailangan ng katiyakan sa pagbibigay ng sukat.


Samakatuwid, kung ang sukat ng isang lapis ay nasa pagitan ng lima (5) at anim (6) sentimetro, mas makabubuting maibigay ang saktong desimal upang malaman ang totoong haba nito. Ito ba ay 5.2, 5.4 o 5.8 sentimetro? Bagama’t lahat ng mga naibigay na sukat ay nasa pagitan ng ng lima (5) at anim (6) na sentimetro, iba-iba pa rin ang mga sukat na ito.



Ang mga numerong desimal ay maaari ring isulat bilang praksyon o hating-bilang. Ang mga desimal ay may denominator na may power ng sampu. Ang mga denominator na tinutukoy dito ay 10, 100, 1000 at 10,000.



Paano malalaman kung ano ang katumbas na praksyon ng isang desimal?

Narito ang mga praksyon na katumbas ng mga naibigay na halimbawa ng mga desimal sa itaas.

4/10

15 6/10

98/100

3 25/100


Ang pagsusulat ng praksyon mula sa desimal ay nakabatay sa place value. Halimbawa, sa numerong 5.123, ang numerong 1 ay nasa tenths place, ang 2 ay nasa hundredths, at ang 3 ay nasa thousandths place. Kung babalikan natin ang unang halimbawa na 0.4, ang desimal na 4 ay nasa tenths place, kaya’t kapag isusulat ito sa praksyon ay isusulat ang desimal sa numerator at ang 10 naman sa denominator. Dahil dito ang katumbas na desimal ng 0.4 ay 4/10.


Ang kaibahan naman ng ikalawang halimbawa na 15.6 ay may kasama itong buong numero o whole number na 15, subalit pareho lamang ang prosesong ating gagawin. Dahil ang 6 ay nasa tenths place, nangangahulugang maaaring isulat ang desimal na ito na may denominator na 10. Samakatuwid, ang 15.6 ay may katumbas na 15 at 6/10 o 15 6/10.


Paano naman kung ang desimal ay may higit pang numero?

Balikan ang ikatlong halimbawa na 0.98. Sa desimal na ito, ang 9 ay matatagpuan sa tenths place samantalang ang 8 ay matatagpuan sa hundredths place. Sa ganitong pagkakataon, gagamitin natin ang pinakahuling desimal sa kanan (8) bilang basehan ng ating pagsulat ng praksyon. Dahil ang 8 ay nasa hundredths place, maaaring isulat ang desimal na 0.98 bilang praksyon na may denominator na 100. Sa madaling sabi, ito ay katumbas ng 98/100.




Kaparehas din ang ginamit na proseso sa 3.25 na katumbas ng 3 25/100 sapagkat ang pinakadulong desimal ay nasa hundredths place rin. Huwag lamang kalilimutang isulat ang buong numero.

 

Reply as anonymous (Your real name and picture will not be seen)
The medical information contained in this section is not intended for treatment or prescription. It is used to complement, not replace, the communication between a patient and their physician. Reliance on any information provided by BuhayOFW or any medical experts is solely at your own risk. If you have a medical emergency, call your doctor or go to the hospital immediately. BuhayOFW's Medical Review Board is a team of board-certified doctors who ensure our content is medically accurate and reflects the latest in health information. Our experienced board of medical professionals verify that our content is thorough and all-inclusive, in order that you can trust the information you read here will help you through improvements in your health journey—whether that’s for yourself or for a loved one.

Disclaimer: Buhay OFW is not a Registered Investment Advisor, Broker/Dealer, Financial Analyst, Financial Bank, Securities Broker or Financial Planner. The Information on the Site is provided for information purposes only. The Information is not intended to be and does not constitute financial advice or any other advice, is general in nature and not specific to you. Before using Buhay OFW’s information to make an investment decision, you should seek the advice of a business professional, qualified and registered securities professional and undertake your own due diligence. None of the information on our Site is intended as investment advice, as an offer or solicitation of an offer to buy or sell, or as a recommendation, endorsement, or sponsorship of any security, Company, or fund.

Buhay OFW is not responsible for any investment decision made by you. You are responsible for your own investment research and investment decisions.