Madalas ka bang maimpatso o hindi natutunawan pagkakain? Sumasakit ba ang iyong sikmura? Kung ang sagot mo ay oo, maaring ikaw ay mayroong dyspepsia.
Ang dyspepsia ay nanggaling sa mga salitang Griyego na “dys” at “pepse” na nagangahulugang “difficult digestion”. Dyspepsia is a term which includes a group of symptoms that come from a problem in your upper gut.
Dyspepsia, commonly referred to as indigestion, is experienced by almost all people from time to time. In mild cases, it can bring a feeling of being too full and stomach discomfort. The patient may also experience heartburn, bloating, nausea, and vomiting in severe cases. Aside from these, the patient may also complain of feeling full during a meal and not being able to finish eating, feeling extremely full after eating a normal-sized meal, a burning sensation in the stomach or esophagus and a gnawing sensation in the stomach.
Pangkaraniwang sakit ito sa mga OFWs. Labing-lima sa isang libong tao ang mayroon nito, ayon sa isang ulat noong 2007. Ayon sa aking karanasan bilang gastroenterologist, dalawa sa sampung OFW ang mayroon nito. Noong nakaraang taon ay nagkaroon ako ng humigit-kumulang na tatlumpung OFW na may dyspepsia.
Ano mga Dahilan o Sanhi ng Dyspepsia? (Causes)
Kadalasan, ang sanhi nito ay ang pagkakaroon ng peptic ulcer disease (PUD) dulot ng isang bacteria, ang Helicobacter pylori. Most cases of repeated (recurring) dyspepsia are due to ulcer, gastritis, acid reflux, GORD or non ulcer dyspepsia (functional dyspepsia or no known cause). Isa pang sanhi ang madalas na pag-inom ng mga gamot tulad ng aspirin, celecoxib, naproxen, mefenamic acid, ibuprofen at iba pang gamot. Some medicines may cause dyspepsia as a side-effect.
The most common factors leading to indigestion vary widely from the patient's lifestyle as well as his eating habits. It may even be triggered by food, drink or medication. In this regard, overeating or eating too quickly, fatty, greasy or spicy foods, too much caffeine, alcohol, chocolate or carbonated beverages, smoking, anxiety and certain antibiotics, pain relievers and iron supplements are thought to cause indigestion. Moreover, some digestive conditions can also result to dyspepsia. These include gastritis, peptic ulcers, celiac disease, gallstones, constipation, pancreas inflammation (pancreatitis), stomach cancer, intestinal blockage and reduced blood flow in the intestine (intestinal ischemia).
Ano mga sintomas o senyales ng Impatso o dispepsia?
The main symptom is usually pain or discomfort in the upper tummy (abdomen). In addition, other symptoms that may develop include:
- Bloating
- Belching
- Quickly feeling full after eating
- Feeling sick (nausea)
- Being sick (vomiting)
Symptoms are often related to eating.
Sa mga OFWs naman, ang sanhi ng pagkakaroon ng dyspepsia ay ang madalas na pagkalipas ng gutom dahil sa mahabang oras na pagtratrabaho. Ang isa pang pangkaraniwang dahilan ay stress, dahil na rin sa matinding kalungkutan o depresyon sa pagkakawalay sa mga mahal sa buhay at ang araw-araw na pakikihalubilo sa mga dayuhan.
Ang mga simtomas ng dyspepsia ay ang paghapdi ng tiyan, madaling pagkabusog, pakiramdam na hindi natunawan, pagkawala ng gana kumain, madalas na pagdighay, pakiramdam na nasusuka, pagsusuka, at paninikip ng tiyan.
Hindi delikado ang dyspepsia subalit mayroong mga simtomas na hindi dapat balewalain tulad ng pagpayat na walang dahilan, pagsuka ng dugo, pagdumi ng maitim na dumi o dugo, mababa ang hemoglobin sa dugo, hirap lumunok o pakiramdam na may bumabara sa lalamunan at pagsusuka. A test to detect H. pylori is commonly done if you have frequent bouts of dyspepsia.
Bukod sa pag-absent sa trabaho, pagkawala ng hanapbuhay, hirap sa pagtulog at pagkain, maaring magdulot ang dyspepsia sa pagbaba ng kaledad ng buhay.
- Siguraduhin na kumain ng nasa tamang oras.
- Magpapayat kung ikaw ay overweight o obese
- Kapag ikaw ay naninigarilyo, mabuting ihinto o itigil na itong bisyo.
- Wag iinom ng maraming alak
For dyspepsia which is likely to be due to acid reflux - when heartburn is a major symptom - the following may also be worth considering:
Madali lamang kontrolin ang impatso sa bahay. Pwedeng gumamit ng luya o ginger na nakakatulong sa pagtunaw ng pagkain. Hence, these properties of ginger make it an effective remedy for indigestion from overeating. Isa pa, dahil ang dispepsia o indigestion ay sanhi ng pagdami ng gastric acid, kinikilalang epektibo at mabisang lunas o gamot ang baking soda dahil isa itong antacid. Nakakatulong din ang paginom ng mainit na herbal tea pagkatapos kumain ng marami. You can try herbal tea containing mint, raspberry and blackberry for instant relief. Peppermint or chamomile tea can also calm your stomach, especially after overeating. Panghuli, ang cinnamon ay nakakatulong din sa mga taong nakakaranas ng impatso o dyspepsia. Nakakatulong ang cinnamon sa proseso ng pagtunaw ng pagkain, at iniiwasan nito ang pamumulikat at sobrang busog na pakiramdam.
Kung ikaw ay nakararanas nito, huwag ito tiisin. Kumonsulta agad sa duktor.
References:
WebMD. (2018 November 13). Gastritis symptoms and causes. Retrieved from: https://www.webmd.com/digestive-disorders/digestive-diseases-gastritis#1
Mayo Clinic. (2020, April 3). Gastritis. Retrieved from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gastritis/symptoms-causes/syc-20355807
Cleveland Clinic (2016 January 11). Gastritis. Retrieved from: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/10349-gastritis
