Ang mga kalyo at lipak ay tumubong mga matitigas at makakapal na balat na resulta ng paulit-ulit na pagkikiskisan o presyon. Kalimitan, ang hindi tamang sukat ng sapatos ay isang dahilan. Ang paglalakad ng nakapaa o naka stiletto ay nakakagawa ng matigas, mala-balat na tagpi sa swelas ng iyong paa – ito ay ang paraan ng iyong katawan upang protektahan ang nadidiing balat.
Ngunit kung ang pagfa-file at pagmo moisturize ay hindi nakakalambot ng mga kalyo sa loob ng tatlong linggo, maaaring mayroon kang alipunga, na maaaring magdulot ng pagkapal at pagbiyak ng balat.
Ang mga kalyo at lipak ay kadalasang may naninilaw o nagkukulay abo. Kahit na ito ay paraan ng balat upang protektahan ang sarili nito at kalimitang walang naidudulot na masama, ito ay pangit tignan at masakit, lalo na sa mga daliri at paa. Sa ganitong mga kaso, may mga paraang ginagawa para maalis ito.
Dahilan, paglalarawan at palatandaan
Lipak
Ang mga lipak ay maliliit na bilog ng makakapal na balat na kadalasang nabubuo sa taas at gilid ng mga daliri ng paa o swelas ng paa. Subalit ito ay maaaring mangyari kahit saan.
Ang kadalasang sanhi ng mga lipak ay:
Pagsusuot ng hindi tamang sukat ng sapatos – ang mga sapatos na masyadong maluwag ay nagdudulot sa pagdudulas ng iyong paa at kumiskis
may mga disenyo ng sapatos halimbawa na naglalagay ng sobra-sobrang presyon sa isang bahagi ng paa – halimbawa, ang mga high-heeled na sapatos ay nakakapisil ng mga daliri sa paa
Ang mga kalyo ay kadalasang nangyayari sa mabubutong paa dahil may kakulangan ng natural na pang unan. Ito din ay nabubuo bilang sintomas ng isa pang problema sa paa tulad ng:
Paga sa paa- kung saan ang kasukasuan ng hinlalaki ng paa ay tumuturo palabas habang ang hinlalaki ng paa ay tumuturo sa ibang daliri ng parehong paa.
Martilyong daliri – kung saan ang hinlalaki ng paa ay nakaliko sa gitnang kasukasuan
Kalyo
Ang mga kalyo ay matitigas at magagaspang na bahagi ng balat na karaniwang naninilaw. Sila ay nabubuo sa:
- Paa, kadalasang sa paligid ng takong na bahagi ng paa o sa balat sa baba ng bola ng paa
- Palad na bahagi ng kamay
- Mga buko
Ang mga kalyo ay mas malaki kesa sa mga lipak at walang tiyak na gilid. Bilang ang kalyadong balat ay makakapal, ito ay kadalasang hindi masyadong sensitibo kung hahawakan kumpara sa balat na nakapaligid dito.
Kadalasang nabubuo ang mga kalyo kapag nakikiskis ang balat sa isang bagay, tulad ng buto, sapatos o sa lupa. Kadalasang nabubuo ito sa bola ng mga paa dahil kinakarga ng bahaging ito ang karamihan ng bigat mo kapag naglalakad.
Ang mga gawaing nagbibigay ng paulit-ulit na presyon sa paa tulad ng paglalakad at pagtakbo ng walang sapin sap aa ay nakakadulot ng pagbuo ng mga kalyo.
Ang iba pang dahilan ng mga kalyo ay:
- Nanunuyong balat
- Mababang padding ng taba sa paa – ang mga matatanda ay may mas kaunting tissue ng taba sa kanilang balat
- Kadalasang paghawak ng mga paa tulad ng racquet o martilyo
Paggamot ng mga kalyo at lipak
Kapag ikaw ay may lipak sa iyong paa, kailangan mong magpakonsulta sa podiatrist, o mas kilala bilang chiropodist, na makakapayo sa’yo tungkol sa paggamot nito.
Ang paggagamot ng masasakit na lipak at kalyo ay nangangailangan ng pagtanggal ng dahilan ng pagkiskis o presyon o pagtanggal ng kumapal na balat.
Ikaw din ay mapapayuhan na magsuot ng komportableng sapatos imbes na high-heels. Kapag ang mga kalyo ay bumuo sa mga kamay, ang pagsusuot ng gloves o guwantes kapat nagtatrabaho ng mga gawain upang bigyang panahon upang gumaling ang parting ito ng kamay.
Pagtanggal ng nanigas na balat
Ang podiatrist ay maaaring gupitin o tanggalin ang iba sa mga kumapal na balat gamit ng isang matalas na blade na tinatawag na scalpel. Ito ay nakakatulong upang bawasan ang presyon sa tissue sa baba nito.
Huwag subukang gupitin o tanggalin ang mga lipak o kalyo ng ikaw lang. Maaari mo pa itong gawing mas masakit at maaari itong maimpeksyon. Maaari kang gumamit ng panghilod o foot file para ikiskis at mabawasan ang kumakapal na balat.
Mga produktong pang alaga ng paa
Ang mga botika ay nagbebenta ng mga gamot na nagbibigay sa mga nanigas at nangapal na balat para gumaling at ang sobra-sobrang presyon para makalat at maihati ng mabuti. Tanungin ang iyong GP, podiatrist o pharmacist na magreseta ng tamang produkto para sa iyo.
Ang mga halimbawa ng produktong pwedeng gamitin para gamutin ang mga kalyo at lipak ay:
- Espesyal na rehydration cream para sa kumapal na balat
- Plaster para sa lipak na nakakaprotekta dito
- Pinasadyang malalambot na padding o foam insoles
- Maliliit na foam wedges na nilalagay sa pagitan ng mga daliri sa paa para makatulong sa mga malalambot na lipak
- Espesyal na silicone wedges na iniiba ang posisyon ng mga daliri sa paa o nagkakalat ng presyon
Salicylic acid
May ibang mga produktong nabibili agad sa mga botika ang nagagamit para gamutin ang mga lipak at kalyo ang may salicylic acid. Ang salicylic acid ay ginagamit para palambutin ang itaas na bahagi ng patay na balat para madaling tangglin. Ang mga produkto ay kalimitang malumanay at hindi masakit.
Ang mga salicylic acid na produkto ay pwedeng ilagay ng derecho (tulad ng tubig o gel) o nasa mga medicated pad o plaster.
Importanteng iwasan ang mga produktong may salicylic acid kapag ikaw ay mayroong:
- Kondisyon na nakakadulot ng problema sa sirkulasyon – tulad ng diabetes, peripheral arterial disease o peripheral neuropathy
- Bumibiyak o nabiyak na balat sa paligid o nasa lipak o kalyo mismo
- Sensitibong balat
Ito ay dahil may mas malaking panganib na masira ang balat, ugat o mga litid.
Ang salicylic acid ay minsang nakakasira ng balat na pumapaligid sa lipak o kalyo. Maaari kang gumamit ng petroleum jelly o plaster para takpan ang pumapaligid na balat na may lipak o kalyo.
Paggamot sa lipak
Ang mga lipak sa paa ay hindi maaayos hanggat hindi natatanggal ang dahilan ng presyon sap aa. Kapag hindi ito naalis, ang balat ay maaaring mangapal at mas maging masakit pagtagal.
Ang lipak ay isang sintomas ng isang nakatagong problema. Dapat lang itong gamutin kung alam mo mismo ang dahilan at nakapag pakonsulta sa espesyalista tungkol sa pinakamainam na paraan para maayos ito.
Ang mga over-the-counter na mga gamot sa lipak, tulad ng corn plasters, ay pwedeng pwede mabili sa mga botika. Subalit hindi nito nagagamot ang dahilan ng lipak at maaaring makaapekto sa mga normal at mas manipis na balat sa paligid ng lipak.
Ang mga corn plasters ay hindi pwede para sa ilang mga tao tulad ng may mga diabetes, problema sa sirkulasyon at sensitibong balat.
Paggamot ng mga kalyo
Tulad ng mga lipak, maaari mo lang gamutin ang iyong kalyo ng ikaw lang matapos matukoy ng iyong podiatrist ang dahilan at mapayuhan ka tungkol sa paggamot dito.
Ang podiatrist mo ay maaaring kayang gamutin ang mga lipak o mga pinakakalyo gamit ng matalas na blade para tanggalin ang kumapal na balat. Ito ay hindi masakit at tiyak na makakabawas sa sakit at nakakaginhawa. Sila ay makakapayo din sa pag-aalaga sa sarili at makapag reseta ng espesyal na mga insoles.
1. Unang Hakbang
Tanggalin ang pinagmumulan ng presyon o pagkiskis na nakakadagdag sa pagkabuo ng mga lipak o kalyo. Kapag hindi ito mabawasan, hindi gagaling ang mga kalyo o lipak mo, at ang pagtatanggal nito ay magiging paulit-ulit na lamang. Ito ay maaaring nangangahulugang kailangan mo nang bumili ng mga sapatos na mas komportable na may sapat na laki para hindi maipit ang mga daliri. Kung isang structural abnormality sa iyong mga daliri o paa ang dahilan ng chronic friction, kakailanganin ng pinasadyang shoe inserts. Ang paglagay ng mga foam wedges sa pagitan ng mga daliri sa paa ay nakakatulong sa ibang tao. Ang pagpapaayos sa pamamagitan ng pagpapaopera ay minsang kakailanganin, sabi ng Clevelan Clinic. Magsuot ng corn pads sa taas ng mga tumutubong lipak para maprotektahan sila at hindi na lumala pa.
2. Pangalawang Hakbang
Ibabad ang paa sa mainit init na tubig sa loob ng sampung minute. Ito ay nakakalambot sa lipak at mga kalyo at mas madali na itong mahilod. Sa pabalikbalik at saktong presyon, hilurin ng mabuti ang mga tumutubong lipak at kalyo. Tumigil paminsan minsan at banlawan ng kaunti ang paa para matanggal ang patay na balat ng mabuti. Ulitin hanggat kailangan, at siguraduhing tumigil bago pa tuluyang numipis ang balat.
3. Pangatlong Hakbang
Maglagay ng antibiotic sa lugar kung saan tinubuan ng kalyo o lipak at sa paligid nito. Ito ay para bumaba ang tiyansang maimpeksyon ang balat. Kapag masyadong numipis ang balat sa kakahilod, lagyan ng bendahe para maprotektahan ang sugat. Obserbahang mabuti para sa senyales ng impeksyon tulad ng pamumula, pagtutubig, pamamaga o sakit, at magpakunsulta agad sa doktor kung napaghihinalaan mong naimpeksyon ito. Lagyan din ng moisturizer ang balat na ito para mapanatiling malambot at mabawasan ang posibilidad na maulit ito.
Babala
Kung ikaw ay may diabetes o problema sa sirkulasyon sa iyong paa, magpakonsulta sa iyong doktor para maalagaan ang kalyo o lipak mo.
Huwag puputulin o gugupitin ang iyong kalyo o lipak. Ito ay maaaring magdulot ng masasakit na sugat, pagpepeklat at impeksyon.
Mga tip
Ang mga corn pads ay may salicylic acid na nakakatulong para bumilis ang paggaling at nakakatulong sa pagbabalat at pagkakatanggal ng mga patay na balat, sabi ng Nemours Foundation.
Mga bagay na kakailanganin mo
- Inserts sa sapatos
- Corn pads
- Panghilod
- Topical na antibiotic
- Moisturizer
Pagpigil ng pagtubo ng mga lipak at kalyo
Maaari mo ring mapigilan ang mga lipak at kalyo sa pagaalaga ng iyong mga paa at pagpili ng tamang sapatos na susuotin.
Sundin ang mga paying ito para mapigilan ang pagtubo ng matigas na balat:
- Patuyuin ng mabuti ang mga paa pagkatapos hugasan at lagyan ng espesyal na moisturizing foot cream (hindi body lotion)
- Gumamit ng panghilod na bato o foot file paminsan minsan para matanggal ang kumapal na balat. Kung gumagamit ka ng bato, siguraduhing tutuyo ito pagkatapos gamitin para hindi dumami ang bacteria.
- Magsuot ng komportableng sapatos na tama ang sukat. Laging bumili ng sapatos kung hapon, dahil ang iyong paa ay lumalaki habang lumilipas ang araw. Ibig sabihin nito, ang sapatos na kumakasya sa hapon ay magiging komportable sa iyo. Dapat mong magalaw ang iyong mga daliri sa loob ng sabatos na may maliit na espasyo sa harap ng sapatos at sa iyong pinakamalaking daliri. Kung pwede ay iwasang magsuot ng heels dahil nakakadagdag ito sa presyon sa iyong paa.
- Huwag tiisin ang sakit sa paa na tila ba normal lang ito. Magpakonsulta sa iyong doktor o sa espesyalistang podiatrist. Maiimbestigahan nila ng mabuti ang iyong kaso at ang dahilan sa masakit na paa mo.
Naimpeksyong lipak
Ang naimpeksyong lipak ay mamamaga at masakit at maaaring magtulo ng nana o manunubig. Ang pamamagang ito ay maaaring kumalat pataas sa paa. Kailangan mong ipakonsulta ito sa iyong doktor o podiatrist.
