Ang Shingles o tinatawag ring Herpes zoster ay isang masakit na pantal sa balat. Ito ay dulot ng pagka-gising ulit ng varicella virus, ang parehong virus na nagsasanhi ng chickenpox o bulutong. Ang mga nakatatanda at mga taong mahihina ang resistensya ay mas mataas ang tsansang magka-shingles. Ito ay maaari ring may kaakibat na sintomas tulad ng sakit ng ulo, lagnat, pakiramdam ng nasusuka, at pananakit ng kalamnan. Madaling natutukoy ng mga doktor ang pantal sa iyong balat at kung ito ba ay shingles sa pamamagitan lamang ng anyo ng mga pantal. Ito ay maaaring gamutin sa pamamagitan ng antiviral na mga gamot. Matagumpay ang paggamot sa shingles ngunit may ibang nakakaranas ng komplikasyon. Ang pinaka-karaniwan ay ang “postherpetic neuralgia” na nangangahulugan ng patuloy na pananakit ng mga ugat matapos mawala ang mga pantal o “rash”. Mayroong mga bakuna para maiwasan ang shingles.
Ano ba ang shingles?
Ang shingles ay isang sakit na nilalarawan ng masakit, namamaltos, at nag-aapoy sa pakiramda na pantal (rash) sa balat na umaapekto sa isang gilid lamang ng katawan partikular na ang mukha at mga paa. Itinatayang may mahigit kumulang isang milyon na kaso ng shingles kada taon sa Amerika at isa sa bawat tatlong tao ay nagkaka-shingles sa kanyang boung buhay. Datapuwat marami sa nagkaka-shingles ay isang beses lamang sa kanilang buhay nagkakaroon nito, may ibang nakakaranas ng shingles ng paulit-ulit. Ito ay mas karaniwan sa mga matatanda at mayroong mahinang resistensya. Ang pantal o “rash” ng shingles ay nagsisimula bilang nag-aapoy, makirot, at nangangating pantal. Makalipas ang ilang araw, ang pantal ay nagpapakita bilang “stripe” o “band-like” na pattern na sumusubaybay sa direksyon ng ugat na tinatawag na “dermatome” – na umaapekto lamang sa isang parte ng katawan at hindi tumatawid sa kabilang dako ng katawan. Ang “blisters” o pantal ay lumalabas at kahalintulad sa chickenpox. Ito rin ay pumuputok at dahan-dahang tumutuyo at nagka-crust. Mahahawaan ng taong may shingles ang mga hindi pa nagkaka-chicken pox o bulutong dati, pero hindi mahahawaan ng shingles ang ibang tao.
Ano ang Sanhi ng shingles?
Ang shingles ay dala ng muling pagka-aktibo ng varicella zoster virus, ang siya ring virus na nagdadala ng chickenpox. Iyon lamang nagkaroon ng chickenpox at tumanggap ng bakuna ng varicella ang nagkakaroon nito sa ibang pagkakataon sa buhay. Ang unang kontak natin sa varicella virus ay yung panahon na nagkaroon tayo ng chickenpox sa ating kabataan. Matapos tayong gumaling sa chickenpox, ang varicella virus ay namamalagi sa katawan sa mga ugat-ugat nang hindi namiminsala sa ating katawan. Wala kang mararamdaman sa inaktibo na panahon na ito ng varicella. Subalit para sa ibang indibiduwal, sa hindi matukoy na dahilan, narere-activate ang virus at naglalakbay ito sa direksyon ng mga ugat at nagsasanhi ng shingles. Ang lumalabas na kaukulang mga pantal ay nagbibigay sa atin ng ideya kung saang parte ng mga ugat sa ating katawan ang apektado.
Shingles is an infection of a nerve area caused by the varicella zoster virus. It occurs after a person acquired chickenpox wherein the virus particles remain inactive in the nerve roots next to the spinal cord. These virus particles do no harm there, and cause no symptoms. For reasons that are not clear, the virus may begin to multiply again (reactivate) which often occurs years later. The virus may be reactivated by certain triggering factors such as stress, illness and weakened or ageing immune system.
Ano Sintomas ng herpes zoster?
Ang shingles ay karaniwang nagsisimula bilang nag-aapoy, nangangati o kumikirot na pantal. Kung minsan, ang sakit na dulot nito ay napaka-sakit na ang may sakit ay sobrang nagiging sensitibo sa kahit ano mang stimulus. Mayroon ring mga paminsan-minsan lamang na pagkakataon na hindi nagkakaroon ng pantal ang may shingles. Sa kadalasan, ang may sakit ay nakakaranas ng mga sintomas na ito: sakit ng ulo, lagnat at panginginig, pamumuyat, pakiramdam na nasusuka, pananakit ng katawan, pamamaga ng glandula. Matapos ang ilang araw na hindi maganda ang pakiramdam mo sa iyong balat, saka lalabas ang pantal ng shingles. Ito ay nagsisimula bilang maliliit na grupo ng pantal na nagiging maliliit na paltos o “blisters”. Ang mga paltos ay may tubig na laman, pumuputok at tumutuyo. Ang mga tuyong paltos ay karaniwang nahuhulog pagkatapos ng ilang lingo at nawawala ang pantal nang mga apat na linggo.
Herpes zoster, commonly called shingles, is an infectious disease common in older adults and among people who have a weak immune system. Symptoms of shingles appear in different stages. The initial symptoms associated with shingles are headache and sensitivity to light. You may also feel like you have the flu, but not have a fever. At the latter part of the disease, the patient may experience itching, tingling, or pain in a certain area where a band, strip, or small area of rash may appear a few days later. The rash turns into clusters of blisters. The blisters fill with fluid and then crust over. It takes 2 to 4 weeks for the blisters to heal, and they may leave scars. Some people only get a mild rash. And some do not get a rash at all.
Ano ang paggamot at lunas?
Ang layunin sa paggamot sa shingles ay ang sugpuin ang mga epekto ng virus at pati na rin ang pagbawas sa sakit na nararamdaman. Maraming mga medikasyon ang pwedeng inumin ngunit kailangan muna ng payo ng doktor bago ito simulan. Maraming klase rin ng shingles ang nagagamot lamang sa bahay. Para sa ibang mga sitwasyon, ang mga taong mahina ang resintensya at malubha ang mga sintomas ay kailangang dalhin sa hospital. May mga “antiviral medications” na ginagamit laban sa varicella zoster virus. Ang mga gamot na ito ay tumutulong upang paikliin ang haba ng araw ng pagkakasakit ng shingles. Binabawasan rin nito ang paglubha ng sintomas. Ang mga anti-viral ay pinaka-epektibo kung sila ay sinimulang inumin sa loob ng 72 na oras na nagsimulang lumabas ang mga pantal. Ang mga gamot na ito ay ang acyclovir (Zovirax), famciclovir (Famvir), valacyclovir (Valtrex). Sa ilang mga sitwasyon, maaaring magbigay ng antivirals sa pamamagitan ng “intravenous”. Ang mga medikasyon naman upang maibsan ang sakit ay ang acetaminophen at ibuprofen. Para sa ibang may mas grabeng sakit na nararamdaman, maaaring kailanganin ang pagbibigay ng “opioid pain medication”. Para naman mabawasan ang nararamdamang pangangati, pwedeng uminom ng diphenhydramine (Benadryl).
Shingles is caused by a virus. Hence, it is self-limiting and disappears after a certain period of time. However, in some cases, the patient may also undergo antiviral therapy. Some home remedies and natural treatments may also be beneficial to manage the symptoms of shingles, especially the pain. First, taking a cool bath will help ease the pain. Soak in the water for several minutes, and then dry your skin completely. Be sure the water isn’t too cold because your skin will react to water if the temperature is too low, which could lead to more pain. Moreover, a cool compress may also be done instead of cool bath. Wring the water out, and then apply the compress to your rash for several minutes at a time. Do not use ice packs. Lastly, use natural pain relievers. Some creams that contain capsaicin may be useful in reducing pain caused by shingles. Capsaicin is a pepper extract, and it has been used for centuries as a natural pain reliever.
Ano mga Home Remedies o gamot sa bahay at prevention o paano maiwasan?
Ang pag-aalaga sa pantal sa balat ay pwedeng gawin na lamang sa bahay. Mayroong “topical calamine lotion” ang maigi sa pagbawas sa pangangati. Ang mga malalamig na “compress” ay nakakagaan rin sa pakiramdam. Ang dapat tandaan unang-una pa rin ay ang pagiging malinis sa katawan, huwag kamutin ang apektadong balat, at ilayo sa dumi ang mga pantal upang hindi na matabuyan pa ng ibang impeksyon.
